ZONGULDAK Bülent Ecevit Üniversitesi Rektör Yardımcısı ve Geomatik Mühendisliği Bölümü’nde görev yapan Prof. Dr. Şenol Hakan Kutoğlu, Düzce’deki depremin ana faydan farklı olarak 11 kilometrelik yan kol üzerinde meydana geldiğini belirterek, “10 kilometrelik bir faya baktığımız zaman bu fayın 6.0- 6.1 büyüklüğünde deprem üretebileceğini görüyoruz. Dolayısıyla meydana gelen deprem sonrası aynı yan kolda, bundan daha büyük bir deprem meydana gelmesi mümkün görünmüyor” dedi.
Düzce’de 23 Kasım gecesi meydana gelen 5.9 büyüklüğündeki depremin ana fayda bulunmayan 11 kilometrelik yan kolda meydana geldiğini harita üzerinde anlatan Prof. Dr. Şenol Hakan Kutoğlu, 1999’daki Gölcük sarsıntısından sonra doğuya yanlışsız 200 kilometrelik fay kırığının oluştuğunu bu yapının da Düzce’ye doğru devam ettiğini ancak 50 kilometre uzunluğundaki fayın 12 Kasım 1999’da 7.2’lik depremle kırıldığını söyledi.
Düzce fayının sismik boşluklarının zelzelelerle dolduğunu söyleyen Prof. Dr. Kutoğlu, “Meydana gelen bu zelzele, ana faydan farklı 11 kilometrelik yan kol üzerinde meydana geldi. 10 kilometrelik bir faya baktığımız vakit bu fayın 6.0- 6.1 büyüklüğünde sarsıntı üretebileceğini görüyoruz. Münasebetiyle dün meydana gelen sarsıntı sonrası birebir yan kolda, bundan daha büyük bir sarsıntı meydana gelmesi mümkün görünmüyor fakat haritaya baktığımız takdirde bu bölgede irili ufaklı fayların olduğunu görüyoruz. Bu zelzele sonrası o faylarda gerilim transferi nedeniyle hareketlenmeler, başka kollarda olabilir bu yakın yahut uzun vadede bu türlü bir ihtimal kelam konusu” diye konuştu.’MARMARA’YA STRES TRANSFERİ SÖZ KONUSU DEĞİL’Deprem üssündeki fayın orta ölçekli olduğunu kaydeden Prof. Dr. Kutoğlu, “Bu fay burada 10 kilometre ile hudutlu orta ölçekli bir fay. Münasebetiyle gerek Marmara Denizi’ne gerekse Doğu Anadolu’daki başka fay sistemlerine epeyce uzak. Direkt o bölgedeki faylarla bir teması yok. Bu ölçekteki bir zelzelenin oralara gerilim transferi yapması kelam konusu değil” dedi.Depremin etkisinin merkez üssüne yakınlık veya uzaklıkla değil zemin yapısına bağlı olduğunu belirten Prof. Dr. Kutoğlu, şöyle devam etti:
“Buradaki tabana bağlı olarak, yakınlık ve uzaklıkla ilgisi yok. Çok daha uzak bir bölge zayıf tabanda olduğu için bu sarsıntısı hissetmiştir lakin daha sağlam tabanlarda bunlar yakın olsa da hissedilmemiş olabilir. Yer kabuğu hareket ettiği vakit büyük bir kitle hareket ediyor. Bu birebir suyun yolunu bulması gibi zayıf yerde sarsıntı dalgaları çok daha ileriye şiddetli bir biçimde yayılabiliyor. Zayıf tabanda, deniz kenarı, göl kenarı, alüvyal alanlar üzerinde hissediyorsanız sarsıntı üssünden çok daha uzaktan olmanıza karşın daha fazla sarsılıp hissedebiliyorsunuz. Hatta sağlam tabanlı bir yerde zelzele üssüne yakın olsa bile yıkım görülmezken, uzak aralıklarda zayıf tabanlı ve makûs yapıların bulunduğu yerlerde yıkımlar meydana gelebiliyor. Yapılması gereken şey şu; herkesin kendi binasını denetim etmesi ve olumsuz etkilenmemesi için gerekli önlemleri alması gerekiyor. Bu manada hepimizin yapması gereken şey oturduğumuz yerden ve yaşadığımız binadan emin olmamız gerekiyor.”
